Kernwaarde Groen in vakblad ‘De Aannemer’

 In Blog

Nieuwe funderingspalen geven monumenten weer energie

Het monumentale grachtenpand uit 1885 aan de Leidsekade 102 in Amsterdam was maar liefst 20 centimeter verzakt. Zettingen onder de belendende panden hadden de tussenwoning in hun val meegetrokken. Salverda heeft drie funderingen vervangen door één nieuwe palenfundering, waarvoor een aparte kelderbak moest worden gerealiseerd. Een huzarenstukje op postzegelformaat in een complexe, dichtbebouwde omgeving.

De grachtenpanden 101, 102 en 103 aan de Leidsekade bezorgden de vastgoedeigenaar al jarenlang hoofdbrekens. Diepe scheuren in de muren en plafonds, vloeren die eruitzagen als een hellingbaan en vensterbanken die scheef hingen. “Vooral op nummer 102 werd de situatie een gevaar voor de bewoners”, vertelt Sven Steps van Kernwaarde Groen, die optrad als gedelegeerd opdrachtgever bij het funderingsherstel en de verduurzaming van de drie grachtenpanden. “In de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn de panden opnieuw gefundeerd op houten palen en kespen. Drie jaar geleden constateerde de opdrachtgever dat de panden van 100 tot 102 aan het verzakken waren, waardoor 102 de ernstigste schade heeft geleden. De belegger besloot dat de panden voor de komende 75 jaar waardevast moesten worden gemaakt. Dat betekende behalve funderingsherstel ook een verduurzaming door van het aardgas af te gaan, een verbeterde isolatie en last but not least het creëren van een gezond, comfortabel binnenklimaat

Marktconsultatie

Kernwaarde Groen besloot de markt te consulteren over de beste oplossing. Salverda maakte de beste indruk. Het bouwbedrijf is ervaren en gespecialiseerd in onder andere renovatie en restauratie van monumentale gebouwen in de Amsterdamse binnenstad. “Wij zoeken aparte werken. Vooral gebouwtransformaties en verduurzaming van dit soort panden zijn voor ons de mooiste uitdagingen”, vertelt projectleider Gerwin Port van Salverda.

Tafelconstructie

Tijdens de lintvoegwaterpassing aan de gevel ontdekte de aannemer dat pand 102 circa 20 centimeter was verzakt. De belendende panden in mindere mate, maar Salverda besloot om de drie separate funderingen te vervangen door één fundering. “De panden zijn geschakeld; vergelijk het met een rijtjeswoning of twee- of drie-onder-een-kap”, legt Port uit. “In zo’n situatie moet je het gehele blok opnieuw funderen. Daarom hebben we een grote kelderbak gecreëerd met funderingsvloer als zijnde een soort tafelconstructie. Daardoor zijn de bestaande gemetselde muren weer gestabiliseerd.”

Herontwikkeling Amsterdam Leidsekade

Muren op pootjes zetten

De oorspronkelijke fundering zag er slecht uit. De foto’s van Strackee Bouwadviesbureau laten niets meer aan de verbeelding over. Door onder meer inklinking van de bodem en verlaging van het grondwaterpeil kwamen de houten paalkoppen droog te liggen en gingen deze rotten. Na ontgraving is een grote kelderbak gerealiseerd, waarbij het de kunst was om deze waterdicht te maken met goed verdicht beton en degelijke kimvoorzieningen. De muren werden zijdelings
ondersteund met stalen schoorpalen en 50 cm h.o.h. ‘op 200 pootjes’ (lees stalen schroefstempels) gezet. Daarna is circa 100 kuub beton gestort voor de funderingsvloer. De muren werden ondersabeld met krimparme mortel, zodat de muren op de nieuwe fundering konden rusten.

Herontwikkeling Amsterdam Leidsekade

Schroefinjectiepalen

De nieuwe fundering bestaat uit 54 stalen schroefinjectiepalen die vanzelfsprekend niet konden worden geheid, gezien het gebrek aan ruimte in de kelderbak voor een hei-installatie. Bovendien zijn de trillingen die heien met zich meebrengt, een te grote belasting voor de bestaande bebouwing in de Amsterdamse binnenstad. De stalen buispalen met een diameter van 114 mm zijn aan de punt voorzien van twee halfcirkelvormige schroefbladen en een opening voor de injectie van het grout. Tijdens de groutinjectie werd de grond verdrongen en konden de palen tot op 19 tot 22 meter in de grond worden geschroefd. De boordiepte was afhankelijk
van de sonderingsgegevens.

Gesneden koek voor ons

Rust door Corona

De uitvoering is soepel en volgens planning verlopen, geeft Port aan. Ervaring met dit soort funderingswerken geeft wat dat betreft de doorslag. “Het is gesneden koek voor ons. Hoe vaker je dit doet, hoe minder spannend het is.” Naast het funderingsherstel moeten de panden worden verduurzaamd door middel van schilisolatie en een nieuw bodemwarmtesysteem. De dak -en gevelisolatie worden opgewaardeerd tot respectievelijk een Rc-waarde van 7,0 en 4,5. Daarbij is gebruikgemaakt van voorzetwanden en triple beglazing, waar de kozijnbreedte het toeliet. Waar dat niet mogelijk is wordt achterzetglas geplaatst. Verder worden
alle kieren rondom de gevelelementen luchtdicht gemaakt met behulp van butyltape.

De renovatie is in twee fasen opgeknipt. Het funderingsherstel en de verduurzaming van de grachtenpanden worden 30 april 2021 afgerond. Daarna volgt gedurende zeven maanden de afbouw van de panden 101 en 100 van begane grond tot aan het dak. Complicatie daarbij is de logistiek. Gedurende de gehele operatie blijven de bewoners in het pand wonen. Daarnaast heeft Salverda een BLVC-plan geschreven waarin minutieus alle verkeer- en transportbewegingen en de begeleiding van bouwtransporten in kaart zijn gebracht. Port: “Geluk bij een ongeluk was dat corona ons project rust heeft bezorgd. Er was bijna niemand in de binnenstad te
bekennen en enkele leveringen van nabijgelegen bedrijven en winkels gingen niet door. Daardoor konden onze leveringen volgens planning probleemloos doorgaan.”

Herontwikkeling Amsterdam Leidsekade

Bodemwarmtewisselaar

De nieuwe funderingspalen onder de grachtenpanden aan de Leidsekade dienen tevens als bodemwarmtewisselaar. In de palen zijn PE-slangen ingebracht,
gevuld met water en onder druk afgeperst. Via een water/water-warmtepomp wordt het water in de winter vanuit de actieve palen omhoog gepompt en verwarmd
van 12 naar circa 35 graden Celsius voor de vloerverwarming. Voor Salverda waren de energiepalen een nieuwe installatietechniek. “We hebben ons licht opgestoken
bij een concullega die er ervaring mee had opgedaan. Daarmee wisten we wat ons te wachten stond en is de uitvoering goed verlopen”, aldus projectleider Gerwin Port

Herontwikkeling Amsterdam Leidsekade

Recent Posts
Bouwmanagement Monumenten Kernwaarde Groen